«دبیر کل» مستندی دربارۀ شهید مظلوم

از ارکان ایجاد و بقای جمهوری اسلامی ایران، وجود اشخاص تأثیرگذار در ساختار کشور است. بدون اغراق می‌توان گفت شهید بهشتی از اسوه‌های نظام اسلامی در بحث کشورداری بود. سید محمدحسین بهشتی (۱۳۰۷-۱۳۶۰ ش) طلبه‌ای که در قم در محضر اساتیدی از جمله آیات عظام بروجردی، امام خمینی، محقق داماد و علامه طباطبائی درس خواند.

وی از معدود روحانیان تحصیل‌کردۀ دانشگاهی و آشنا به زبان‌های انگلیسی و آلمانی بود. در آستانۀ پیروزی انقلاب اسلامی ایران رهبری انقلاب، امام خمینی، او را به عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب انتخاب کردند. همچنین او پس از پیروزی نیز از مؤثرترین افراد در تنظیم قانون اساسی بود. شهید بهشتی به عنوان نخستین رئیس دیوان عالی کشور انتخاب شد.

تولید دبیر کل به همت محسن اولیایی

محسن اولیایی و گروه سیاسی شبکۀ دو مستند تاریخی-سیاسی دست به کار می‌شوند تا مستندی برای تبیین ابعاد سیاسی، تشکیلاتی و اندیشه‌های این شهید بسازند. مستند در ابتدا سابقۀ تشکیل حزب جمهوری اسلامی را مرور می‌کند. در این میان اندیشه‌های شهید بهشتی دربارۀ ضرورت حزب و تشکیلات را مورد بررسی قرار می‌دهد.

شخصیت سیاسی آیت‌الله بهشتی در خلال مستند ابهام‌زدایی می‌شود. نقش ایشان در معماری ارکان نظام جمهوری اسلامی نیز از نگاه مستندساز مغفول نمانده است. در واقع «دبیر کل» شهید بهشتی را به عنوان یک الگوی تراز معرفی می‌کند.

شهید بهشتی الگوی تراز است

در کنار تمام این موضوعات مستند، دنبال یافتن پاسخی برای مسئلۀ حزب جمهوری اسلامی نیز هست. اما برای پرداختن به تمامی این مسائل نیازمند دست‌یابی به محتوایی ناب است. مستندساز برای جمع‌آوری محتوا دست به کار می‌شود. اسناد و تصاویر منتشر نشده، فیلم‌های کمتر دیده ‌شده، مطبوعات و مصاحبه‌های آرشیوی اطلاعاتی هستند که هر مستندسازی را به تولید مستند وا می‌دارند، هر چند با سختی‌هایی همراه باشد.

این اسناد حاصل تلاش‌ها و کار پژوهشی بسیار از جمله، جمع‌آوری اسناد موجود دربارۀ شهید، سخنرانی‌ها و صحبت‌ها دربارۀ حادثۀ هفتم تیر و مطبوعات و فایل‌های صوتی سخنرانی دکتر بهشتی است.

این مستند از نظر کیفیت شامل فیلم‌هایی قدیمی و بی‌کیفیت است. اما سرانجام این مستند در سال 1397 و همزمان با سال‌روز شهادت آن بزرگ مرد، منتشر شد. پس از انتشار مستند به سراغ مردم می‌رویم. بینندگان «دبیر کل» را روایتی غیرمغرضانه معرفی می‌کنند. روایتی که با نگاهی نو بر شخصیت بزرگ انقلاب اسلامی را معرفی می‌کند. به بیان مخاطبان، مستندی اثرگذار و سراسر شوق و انگیزه و امید است.

این مستند در کنار دیگر مستند‌هایی همچون «بهشتی برای یک ملت»، «روز هفتم» و «ترور سرچشمه» به بیان و روایت ماجرای ترور شهید بهشتی و هفتاد و دو تن از یاران ایشان می‌پردازند.